YAPAY ZEKÂ CHATGPT’NİN VERGİ SİSTEMLERİNDE KULLANIMI VE UYUŞMAZLIKLARI ÖNLEMEDEKİ ROLÜNÜN DEĞERLENDİRİLMESİ
Author :
Abstract
Dijitalleşme sürecinin yakaladığı ivmeyle birlikte bilgi ve iletişim teknolojilerine gösterilen ilgi de her geçen gün artmaktadır. Bu süreçte Open AI şirketi tarafından geliştirilen bir insanlarla diyalog konusunda uzman bir yapay zekâ sohbet robotu olan ChatGPT hem denetimli hem de pekiştirmeli öğrenme teknikleriyle ayarlanmış bir dil modelidir. Olgusal doğruluğu nedeniyle eleştirilmesine rağmen herhangi bir soruya cevap veya duruma verdiği ayrıntılı ve açık cevaplarla dikkat çekmiştir. ChatGPT’nin başarısı, bu sohbet robotunun farklı alanlarda kullanılabilirliği konusunda teknoloji şirketlerini de harekete geçirmiştir. Vergi sistemlerinde yapay zekâ kullanımı son birkaç yıldır özellikle vergi idarelerinde sohbet robotları aracılığıyla gerçekleşmekle birlikte ChatGPT bu anlamda daha gelişmiş bir yapay zekâ uygulamasıdır. Bununla birlikte vergi idarelerinde yapay zekanın aracılık ettiği uygulamalar farklı yasal ilkeleri etkilemekte ve hukuki çerçevede değişiklikler gerektirmektedir. Çalışma, bu kapsamda yapay zekâ ve ChatGPT teknolojisinin vergilendirme sürecinde kullanımı noktasında sunabileceği fırsatlara ve yaşanabilecek güçlüklere genel bir bakış sunmayı hedeflemektedir. Çalışmanın ilk bölümünde, yapay zekâ teknolojisi ve ChatGPT ile ilgili temel kavramlar açıklanmaktadır. İkinci bölümde, yapay zekâ teknolojisinin vergi sistemlerinde kullanımında; gerek beyan sürecinde karmaşık vergisel süreçleri basitleştirerek mükelleflerin uyum düzeyini artırıcı rolü, gerekse vergi idarelerinde sanal asistanlar, vergi denetimi, vergi tahsilatı ve vergi politikasının belirlenmesi süreçlerinde hız ve maliyet etkinliğini sağlama yönleriyle değerlendirilmektedir. Üçüncü bölümde vergi uyuşmazlıklarının önlenmesinde yapay zekanın ve özellikle ChatGPT’nin kullanımı farklı ülke örnekleriyle ele alınmaktadır. Son bölümde ise büyük veriye dayalı yapay zekâ uygulamalarının yarattığı kişisel verilerin korunması temeline dayalı adalet, hesapverebilirlik, ayrımcılık gibi kuralların ihlali riski incelenmektedir.
Keywords
Abstract
With the acceleration of the digitalization process, the interest in information and communication technologies is increasing day by day. ChatGPT, an artificial intelligence chatbot specialized in conversing with humans developed by Open AI, is a language model tuned with both supervised and reinforcement learning techniques. Although criticized for its factual accuracy, it has attracted attention for its detailed and clear answers to any question or situation. The success of ChatGPT has also mobilized technology companies to explore the usability of this chatbot in other areas. Although the use of artificial intelligence in tax systems has been realized through chatbots in the last few years, especially in tax administrations, ChatGPT is a more advanced artificial intelligence application in this sense. However, applications mediated by artificial intelligence in tax administrations affect different legal principles and require changes in the legal framework. In this context, the study aims to provide an overview of the opportunities and challenges that artificial intelligence and ChatGPT technology can offer in the taxation process. In the first part of the study, the basic concepts related to artificial intelligence technology and ChatGPT are explained. In the second part, the use of artificial intelligence technology in tax systems is evaluated in terms of increasing the compliance level of taxpayers by helping to simplify complex tax processes in the declaration process, as well as increasing speed and cost efficiency through the use of virtual assistants in tax administrations, tax audit, tax collection and tax policy determination processes. In the third section, the role of artificial intelligence and especially ChatGPT in preventing tax disputes is discussed with different country examples. The last section examines the risk of violation of rules such as fairness, accountability and discrimination based on the protection of personal data created by artificial intelligence applications based on big data.