SOSYO-DEMOGRAFİK FAKTÖRLER PERSPEKTİFİNDEN ALKOLLÜ İÇECEK TÜKETİMİ VE VERGİLEME İLİŞKİSİ: TÜRKİYE İÇİN SAHA ARAŞTIRMASI
Author :
Abstract
Kamu ekonomisinin en temel konularından biri olumsuz dışsallıklardır. Olumsuz dışsallıkların içselleştirilmesinde kullanılan en etkin yöntemlerin başında özel tüketim vergisi yer almaktadır. Alkollü içecekler de olumsuz dışsallık yaymaktadır. Bu sebeple alkollü içecekler üzerinden özel tüketim vergisi alınmaktadır. Bireylerin gerek mal ve hizmetlere olan talepleri gerekse vergilere karşı gösterdikleri tutum davranışlarında ekonomik unsurların dışında sosyo-demografik yapıların etkili olabildiği yapılan çalışmalarda görülmüştür. Alkollü içecek tüketimi birçok faktörün yanında sosyo-demografik faktörlerden de etkilenmektedir.
Bu çalışmanın amacı Türkiye’de sosyo-demografik faktörlere göre alkollü içeceklerden alınan özel tüketim vergisinin bireylerin tutum ve davranışları üzerindeki etkilerini analiz etmektir. Bireylerin tutum ve davranışları anket yöntemiyle değerlendirilmektedir. Anket sorularının değerlendirilmesinde bağımsız örneklem t-testi, tek yönlü ANOVA analizi ve ki-kare analizi uygulanmıştır. Analiz sonucunda bireylerin medeni durumu, eğitim durumu ve çalışma durumlarına göre alkollü içeceklere ilişkin özel tüketim vergisine yönelik tutumları arasında anlamlı bir farklılık olduğu tespit edilirken; cinsiyet ve yaş gruplarına göre alkollü içeceklere ilişkin özel tüketim vergisine yönelik tutum ve davranışları arasında anlamlı bir farklılık bulunamamıştır.
Keywords
Abstract
One of the most fundamental issues of public economy is negative externalities. Special consumption tax is one of the most effective methods used to internalize negative externalities. Alcoholic beverages also emit negative externalities. For this reason, special consumption tax is collected on alcoholic beverages. Studies have shown that socio-demographic structures, apart from economic factors, can be effective in individuals' demands for goods and services and their attitudes towards taxes. Alcoholic beverage consumption is affected by socio-demographic factors as well as many factors.
The aim of this study is to analyze the effects of the special consumption tax on alcoholic beverages on the attitudes and behaviors of individuals in Turkey according to socio-demographic factors. Attitudes and behaviors of individuals are evaluated by questionnaire method. Independent sample t-test, one-way ANOVA analysis and chi-square analysis were used to evaluate the questionnaire questions. As a result of the analysis, it was determined that there was a significant difference between the attitudes of individuals towards the special consumption tax on alcoholic beverages according to their marital status, educational status and employment status; significant difference weren’t found between attitudes and behaviors towards the special consumption tax on alcoholic beverages by gender and age groups.