Karşılıklı anlaşma usulü, devletlerin yetkili makamları aracılığıyla yürütülen diplomatik niteliğe sahip bir uyuşmazlık çözüm yöntemidir. Usul, çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmalarının uygulanmasından ve yorumlanmasından doğan uluslararası vergi uyuşmazlıklarına çözüm üretilmesinde kullanılan asıl yöntemdir. Karşılıklı anlaşma usulüne mukimi ve vatandaşı olduğu ülkeler arasında akdedilen çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmasına aykırı olarak vergilendirildiğini düşünen bir mükellefin başvurusu ile başlanır. Yetkili makamlar düzeyinde karşılıklı görüşmeler gerçekleştirilir. Karşılıklı görüşmeler esnasında uyuşmazlığın giderilmesi için makul bir çözüm üretilmeye çalışılır. Görüşmelerin sonunda üzerinde anlaşılan çözümün uygulanması, usule başvuran mükellefin kabulüne bağlıdır.
Çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmalarında düzenlenen karşılıklı anlaşma usulü hakkında 2021 yılında 7338 sayılı Kanun’la 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nda düzenlemeler yapılmıştır. Bu düzenlemeler sayesinde karşılıklı anlaşma usulü Türk hukukunda yasal zemine kavuşmuştur.
Çalışmada, ilk olarak uluslararası anlamda karşılıklı anlaşma usulü ortaya konacak; usulün OECD Model Vergi Anlaşması ve şerhinde yer alan düzenlemeleri incelenecektir. Sonrasında, karşılıklı anlaşma usulünün Vergi Usul Kanunu düzenlemeleri değerlendirilecek; usulün Türk hukukunda uygulanması ve tartışmalı noktaları üzerinde durulacaktır.
Mutual agreement procedure is a diplomatic dispute resolution method carried out through the competent authorities of the states. It is the main method used to resolve international tax disputes arising from the implementation and interpretation of double taxation agreements. The mutual agreement procedure begins with the application of a taxpayer who thinks that he has been taxed in violation of the double taxation agreement concluded between the countries of which he is a resident and a citizen. Mutual negotiations are carried out at the level of competent authorities. During mutual negotiations, a reasonable solution is tried to be produced to resolve the conflict. The implementation of the agreed solution at the end of the negotiations depends on the acceptance of the taxpayer applying for the procedure.
Regarding the method regulated in double taxation agreements, arrangements were made in the Tax Procedure Law (VUK) No. 213 with the Law No. 7338 in 2021. Thanks to these regulations, the mutual agreement procedure has gained a legal basis in Turkish law.
In the study, firstly, the method of mutual agreement in the international terms will be revealed. OECD Model Tax Agreement and commentary will be examined. Afterwards, the regulations of the Tax Procedure Law on the mutual agreement procedure will be evaluated; and the application of the procedure in Turkish law and its controversial points will be emphasized.